Lady Aïda (1958-2021): rebelse dj met een grote liefde voor Eindhoven

EINDHOVEN - Haar liefde voor de stad kende geen grenzen. ,,Kom niet aan Eindhoven, want dan kom je aan mij”, stelde Lady Aïda. De dj was ruim 35 jaar lang vernieuwend, onafhankelijk en rebels. Ze groeide uit tot een icoon van de  muziekscene in Eindhoven en ver daarbuiten. Lady Aïda overleed maandag op 63-jarige leeftijd na een kort ziekbed. Frank van den Muijsenberg, Eindhovens Dagblad, 28-09-21

Op één van haar favoriete foto’s poseert Aïda Spaninks (haar echte naam) bovenop de Lichttoren, een van de symbolen van Eindhoven. Ze staat tussen de ‘L’ en tweede ‘I’ van Philips. De Eindhovense verzorgde in 2006 een dj-set bovenop het kenmerkende gebouw. 

Mooier kon het niet. Ze vond het geweldig dat je zulke excentrieke ideeën gewoon kon uitvoeren in Eindhoven. Daarom hield ze van de stad, waar hard werken, technologie en een alternatieve cultuur samengaan. 

Ze kwam in 1958 ter wereld in Diessen, vlakbij Hilvarenbeek. Op haar zestiende ging Aïda naar Eindhoven om modevormgeving te gaan studeren. Ze moest haar ontwerpen ondersteunen met decors en muziek. Opeens was muziek voor haar meer dan alleen gezellig een plaatje draaien. Ze maakte kennis met alternatieve bands als Talking Heads, geluidsmagiër Brian Eno en ‘dat soort vage gasten’, zei ze in stadsmagazine Frits.

 Aïda kreeg een baan als barvrouw bij café Cul de Sac, maar had meer aandacht voor de platen die daar werden gedraaid. ,,Dus toen de klanten hun eigen borrels gingen inschenken, ben ik ontslagen als barmedewerkster en meteen weer aangenomen als dj”, vertelde ze in 2010. Ze ging vervolgens aan de slag bij de hippe zaak Sands (‘de eerste club van Eindhoven’) en daarna bij Berlage.

Ze durfde moeilijke platen te draaien

Flyer van een dancefeest in Parijs in 1993 met sets van Miss Djax en 'A Lady Called Aida' uit Eindhoven. © Miss Djax

De dj raakte gefascineerd door de beatgerichte techno en house-stijlen, die kwamen overwaaien vanuit Detroit en Chicago. Ze trof een geestverwante in stadsgenote Miss Djax (Saskia Slegers). Samen draaiden ze in 1993 onder meer op een feest in Parijs. ,,Een promotor vroeg of ik nog andere dj’s kende en toen heb ik Aïda aangeraden”, zegt Slegers. ,,Ze was als dj veelzijdig, lekker underground en durfde moeilijke platen te draaien. Aïda was een gezellige, drukke meid met een grote liefde voor Eindhoven. Ze heeft zich echt voor de stad ingezet.”

Baanbrekend waren de clubavonden in de Effenaar. Onder de titel Fluid brachten programmeur Frens Frijns en Lady Aïda vanaf 1994 een totaalconcept van techno, beeld en visuals. ,,Voor techno moest je in Eindhoven zijn”, zegt Ton van Gool, toenmalig directeur van de Effenaar. ,,Aïda haalde grote dj’s naar die clubavonden, soms buiten hun agenten om. Ze hadden respect voor haar. Binnen de dance was ze niet de braafste. Haar sets waren uitgesproken. Ze was ook echt een rebel, ging de confrontatie aan.  Aïda was niet iemand die achterop de trein sprong: ze was de machinist.”

Miljoenen ideeën op tafel

Fluid was volgens Frijns ‘de mooiste dance-avond in de Effenaar’. Hij vroeg Lady Aïda met hem samen te werken omdat ze ‘voor mij de beste dj van Nederland was’. ,,Als je met haar in gesprek raakte, was je meteen een halve dag zoet en kwamen miljoenen ideeën op tafel. Het klikte goed. Als dj durfde ze het publiek op het verkeerde been te zetten. Gas erop, knallen en ook de diepgang zoeken.”

Tijdens een dj-les in 2009. © Kees Martens/DCI Media

Ze was wereldwijd actief en draaide op vele festivals. Onder de naam Rebelbass schreef ze vanaf 1998 een column in tijdschrift OOR. ,,De schrijvende pers berichtte nooit over dj’s”, zei Lady Aïda in het ED, waarvoor ze later ook een column verzorgde. ,,Dus gingen de dj’s zelf schrijven. Ik noemde me Rebelbass, want ik ben geen discotrutje. In disco’s draait het vooral om tieten en beats. Ik vind experimenteren belangrijk.” 

Experimenterend met de beiaardklanken van de Catharinakerk tijdens de opening van het Catharinaplein in 2007. © Kees Martens/DCI Media

Om het vak te kunnen doorgeven aan de jeugd begon ze een dj-school in Eindhoven. Met evenveel passie stortte ze zich op Kundalini-yoga, inclusief sessies in de bibliotheek en ontspannende ‘ligconcerten’ in het Van Abbemuseum en het Muziekgebouw.

Nog één keer knallen

De afscheidsceremonie voor Lady Aïda is maandag in besloten kring. Tegelijkertijd wordt een kunstproject gelanceerd, dat ze samen maakte met kunstenaar Hanneke Wetzer, journaliste Edith van Zalinge en Ron van der Sterren, waarnemend voorzitter van de stichting Rebelbass Foundation. De aard van het kunstwerk is nog geheim. ,,Ze wilde nog één keer knallen”, aldus Van der Sterren.

De lancering van het project is maandag om 13.00 live te volgen via http://rebelbass.com/